Ortaya çıktığı günden beri tüm dünyayı ve insanlığı etkisi altına alan Covid-19 salgını onbinlerce insanın ölümüne sebep olurken salgının uzun vadeli etkileri konuşulmaya devam ediyor. Hali hazırda finansal piyasalar, endüstriler ve genel olarak dünya ekonomileri üzerinde ciddi etkilere sebep olan salgının uzun vadede ekonomiyi nasıl etkileyeceği ve şekillendireceği de merak konusu. Bilindiği üzere Covid-19 virüsü ve beraberinde gelen Koronavirüs salgını ilk olarak Çin’de ortaya çıktı ve tüm dünyada 185 ülkenin insanlarına bulaştı. Bu yayılma ile dünyanın dört bir yanındaki işletmeleri etkileyerek mali olarak zor duruma soktu. Sadece birkaç içerisinde birçok sektörü ve işletmeyi durma noktasına getirdi. Sizler için virüs salgınının dünya ekonomileri ve sektörler üzerindeki etkilerini derledik.
Global Şirket Hisselerinde Dip
Dünya çapında hızla yayılan virüs salgını ilk olarak dünya hisse senedi piyasalarını vurdu ve dünya borsalarında büyük bir düşüşe sebep oldu. Birçok global şirketin yanında özellike global ölçekli petrol şirketlerinin hisselerinde yüzde 60-70’lere varan düşüşler gözlendi. 31 Aralık’tan sonra FTSE, Dow Jones ve Nikkei gibi dünya borsalarında düşüş yönlü devasa dalgalanmalar yaşandı. Yılın ilk 3 ayında Dow Jones ve FTSE borsalarında 1987 yılından sonra ilk kez en büyük ilk çeyrek düşüşü görüldü. Finansal piyasalarda işlem yapan yatırımcıların salgın nedeniyle çekimser davranması ve hükümetlerin aldığı önlemlerinin yetersiz olduğuna inanması borsalarda yükselişin ve ekonomik büyümenin oldukça yavaşlamasına neden olacağı tahmin ediliyor. Diğer yandan İngiltere de dahil olmak üzere dünya merkez bankaları ekonomileri hızlandırmak için faiz oranlarında indirime gitti. Uzmanlar finansal piyasalar ve hisse senetlerinde dalgalanmanın pandemi son bulana kadar devam edeceği görüşünde.
İşsizlik Oranları ve İşsizlik Maaşı Zirvede
Tüm dünya çapında büyük küçük ayırt etmeden işletmeleri de vuran pandemi nedeniyle işsizlik ve işsizlik maaşı başvurularında büyük bir yükseliş var. Özelikle dünyanın en gelişmiş ekonomilerinden biri olarak öne çıkan Amerika Birleşik Devletleri’nde işsizlik zirveye çıkarak rekor kırdı. Diğer taraftan yine İngiltere’de işsizlik arttı ve yaklaşık 1 milyon kişi yardım başvurusunda bulundu. Hükümetlerin önlemleri çerçevesinde işletmelerin kapatılması da kredi kullanım oranlarındaki düşüşü beraberinde getirdi.
Petrol Fiyatlarında Büyük Çöküş
Bilindiği üzere petrol üreten ülkeler topluluğu OPEC ve Rusya arasında petrol fiyatları konusunda devam eden çatışmadan dolayı bir düşüş seyri izleniyordu. Salgının tüm dünyada hızla yayılması ve bu kapsamda alınan önlemlerin insanları evlerine kapatması da petrol fiyatlarında düşüşü hızlandırdı ve petrol piyasasını çok büyük oranda etkiledi. Dünya çapında petrol fiyatları konusunda önemli bir ölçü olan brent petrol 20 doların altını görerek son 18 yılın en düşük seviyesine ulaştı. Bunun yanında tarihte bir ilk gerçekleşerek Amerika petrol piyasasında fiyatlar ilk kez eksi seviyeye düştü. Tüm bunlar petrol üreten ülkeler birliği olan OPEC’i petrol üretiminde kısıtlama kararı almaya itti.
Dünya Resesyon Riskiyle Karşı Karşıya
Covid-19 salgını dünya finansal piyasalarını, uluslararası ticareti ve pek çok sektörü derinden etkileyerek ülkeleri ve tüm dünya ekonomisini ciddi bir resesyonla da karşı karşıya bıraktı. Normal şartlarda ekonomik büyüme daha fazla iş imkanı ve parayı beraberinde getirirken ekonomik daralma bunun tam tersini ifade ediyor. Uluslararası Para Fonu kısa adıyla IMF dünya ekonomisinin pandeminin olumsuz etkileri nedeniyle yüzde 3 daralacağını öngörürken bu daralmanın 1930 Büyük Buhran sonrası en kötü senaryo olacağını da dile getiriyor. Fakat diğer taraftan IMF önümüzdeki yıllar için pandeminin etkilerinin azalmasıyla birlikte ekonomik büyümenin toparlanacağını da ekliyor.
Turizm Sektörü ve Havayolu Şirketleri Zor Durumda
Salgının en çok etkilediği ve büyük darbe vurduğu sektörlerden bir tanesi de turizm oldu. Gerek uluslararası gerek yurtiçi turizm sektörleri ve yine sektöre bağlı hizmet veren işletmeler etkilendi. İşletmeler konusunda en büyük etkiyi ise havayolu şirketleri ve konaklama şirketleri aldı. Özellikle yerel ve uluslararası havayolu şirketleri önlemler kapsamında seyahatlerin durdurulması ve yolcuların mevcut satın almış oldukları biletleri iptal etmesiyle uluslararası günlük uçuş sayıları çok düşük seviyelere geriledi ve bu durum havayolu şirketlerini ciddi ölçüde etkiledi.
Otomobil Satışlarında Keskin Düşüş
Ülke, şirket, aile ve bireysel ekonomilere ciddi oranda olumsuz etkileri olan salgın otomotiv sektörün de vurdu. Salgının ortaya çıkması ve hızla yayılmasıyla birlikte dünya çapında otomobil satışları ve bağlı yan sanayi satışları hızla düştü. Otomobil üretimi ve yan sanayi parça üretimi gerçekleştiren şirketler üretimlerine bir süre ara vermek zorunda kaldı. Özellikle Çin gibi büyük ülkelerde otomobil satışlarında keskin bir düşüş yaşandı. Çin’de haftalık bazda yapılan değerlendirmeler kapsamında otomobil satışlarının Mart ayında yüzde 48 düştüğü görülüyor.
